انواع کلید مینیاتوری

انواع کلید مینیاتوری و اجزای آن:

فیوز مینیاتوری یا کلید مینیاتوری یا miniature circuite breaker که اختصارا MCB نامیده می‌شوند، تجهیزات الکتریکی خانگی و صنعتی را در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار (عبور جریان غیر مجاز) محافظت میکند. به طور کلی مینیاتوری که در عامیانه فیوز مینیاتوری نامیده می‌شود، یک وسیله حفاظتی است که در تجهیزات و مدارات الکتریکی به کار برده می‌شود. این کلید از اجزای مختلفی تشکیل شده است که در ادامه به بررسی انواع کلید مینیاتوری و اجزای آن پرداخته می‌شود.

کلید مینیاتوری نوعی فیوز اتوماتیک است که از نظر ساختمان شبیه فیوز آلفا می‌باشد.

اجزای تشکیل دهنده کلید مینیاتوری:

کلید مینیاتوری از سه قسمت اصلی تشکیل شده است.

قسمت اول:  رله مغناطیسی

برای قطع مدار در شرایط اتصال کوتاه

رله مغناطیسی برای کنترل جریان به کار می‌رود، اصول کار این رله بر اساس پدیده مغناطیس پایه گذاری شده است .

نام دیگر رله مغناطیسی، رله قطع سریع می‌باشد.

قسمت دوم: رله حرارتی یا بی متال

 

برای قطع مدار در شرایط اضافه بار

برای حفاظت از موتور های الکتریکی در مقابل اضافه بار از رله های حرارتی استفاده می‌شود. اساس کار این رله ها برپایه اختلاف ضریب انبساط طولی دو فلز به کار رفته است.

قسمت سوم: کلید

از کلید برای قطع و وصل فیوز استفاده می‌شود.

به این دلیل که در کلید مینیاتوری، هم رله مغناطیسی و هم رله حرارتی وجود دارد و همچنین دارای دگمه قطع و وصل است، لذا این مجموعه را کلید مینیاتوری نامیده می‌شود.

کلید های مینیاتوری از رنج ۲ تا ۶۳ امپر در بازار موجود می‌باشند.

همانطور که در مقالات قبلی نیز ذکر شد، کلیدهای مینیاتوری در سه نوع تک فاز، دو فار و سه فاز موجود می‌باشند.

کلید های مینیاتوری همچنین از نظر سرعت عملکرد نیز  قابل تقسیم به دو دسته بندی دیگر هستند.

• کلید مینیاتوری تند کار

یکی از انواع کلید مینیاتوری کلید مییناتوری تندکار است که طبق استاندارد VDE با حرف L  و طبق استاندارد IEC با حرف B نشان داده میشوند، مصارف روشنایی دارند.

۲-کلید مینیاتوری کند کار

این کلید های مینیاتوری که طبق استاندارد VDE با حرف G  و طبق استاندارد IEC با حرف C نشان داده میشوند، به عنوان فیوز موتوری برای حفاظت موتور ها استفاده می‌شوند.

فیوزهای مینیاتوری به صورت تکی، دوتایی و سه تایی قابل خریداری از بازار می‌باشند.

برای نصب کلید مینیاتوری به ریل مینیاتوری نیاز خواهیم داشت.

مروزه در صنعت برق برای ثابت نگه داشتن تجهیزات برقی در داخل تابلو ها  ویا باکس های مربوط به فیوز ها و یا جعبه تقسیم  از قطعاتی به نام ریل مینیاتوری استفاده می شود. این قطعات در انواع مختلف و به اشکال گوناگون در بازار موجود است که مقاله دیگری بررسی انها می پردازیم .

کلید محافظ جان

کلید محافظ جان: به کلیدهایی که پس از تشخیص نشت جریان در مدار، آن را به سرعت و در کسری از ثانیه قطع کرده و مانع از بروز صدمات جبران پذیر و جبران ناپذیر ناشی ازنشت جریان می‌شود، کلید محافظ جان گفته می‌شود. با انتخاب و چیدمان صحیح اجزای سیستم حفاظتی و استفاده از کلیدهای محافظ جان می‌توان از وقوع حوادث برق گرفتگی و آتش سوزی جلوگیری کرد.

عملکرد کلید محافظ جان:

کلید محافظ جان جریان فاز و نول (جریان رفت و برگشت) مدار را مقایسه کرده و در صورتی که این دو مقدار باهم متفاوت باشند،(نشت جریان وجود داشته باشد) سریعا مدار را قطع می‌کند. لازم به ذکر است در مدارهای تک فاز جریان رفت و برگشت باید برابر باشد و اختلاف جریان فاز و نول ناشی از نشت جریان بر اثر اتصال هادی فاز با زمین اتفاق خواهد افتاد که جریان بجای عبور از سیم نول ، از طریق زمین به منبع باز می‌گردد . همچنین جریان نشتی می‌تواند از راه بدن شخصی که با زمین در تماس است و تصادفاً دست یا قسمتی از بدنش  با قسمت برق دار مدار تماس پیدا کرده است نیز بوجود آید .

 

انواع کلید های محافظ جان :

کلید های محافظ جان بر اساس کاربرد خود به چند دسته تقسیم می‌شوند

• کلید محافظ جان تیپ AC : تشخیص جریان های نشتی  متناوب AC
• کلید محافظ جان تیپ A : تشخیص جریان نشتی با شکل موج متناوب AC و مستقیم DC پالسی
• کلید محافظ جان تیپB: تشخیص جریان نشتی با شکل موج متناوبAC و مستقیمDC پالسی تا فرکانس ۱ مگاهرتز و مستقیمDC

 

مشخصات کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی  :

• دمای کاری کلیدها جهت قطع جریان نشتی متناوب از ۲۵- تا۴۰- درجه‌سیلسیوس و با قدرت اتصال کوتاه ۶تا۲۵ کیلو‌آمپر می‌باشد .
• جهت حفاظت کـلـیـدهـا و مـدارمصرفی در مـقـابـل اتصال کوتاه و اضافه بار بایستی فیوز پشتیبان با توجه به جریان نامی کلید و مشخصات ارائه شده در کاتالوگ نصب گردد .
• کلیدها با جریان نامی ۱۲۵-۱۶ آمپر تولید می شوند .
• کلیدها جهت استفاده مشترکین خـانـگی بـه صورت دو پـل ( فـاز + نـول ) و مشترکین سه فـاز ( صنعتی ) به صورت چهار پل ، که می تواند همراه با نول و یا بدون نول ( در سیستم های سه سیمه ) بکار رود .
• میزان جریان قطع خودکار کلیدها از ۱۰ میلی آمپر تا ۵/۱ آمپر، و مدت زمان قطع حداکثر ۲۰۰ MS است .
• اساس کار کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی ، مقایسه جریان ورودی با جریان خروجی کلید می باشد به طوری که اگر جریان نشتی در مداری که کلید در آن واقع شده است بیشتر از حساسیت کلید باشد کلید عمل کرده و جریان ورودی و در نتیجه مدار را قطع می نماید .
• یکی از عوامل اصلی در بروز خسارات مالی و جانی ، صدمات و تلفات انسانی به ویژه در منازل مسکونی ، مراکز اداری ، تجاری و مجتمع های صنعتی عدم رعایت مسائل ایمنی در استفاده از انرژی برق میباشد .

 

محدودیت کلید  RCCB :

 

کلید های محافظ جان به طور استاندارد برای عملکرد بر روی تجهیزات موجی شکل نرمال طراحی شده اند

به‌همین دلیل نمی‌توانند عملکرد تجهیزاتی که اشکال موجی استاندارد ندارند و توسط بارها بوجود آمده اند را پوشش دهند.

رایج‌ترین اشکال موج، نیم موج اصلاح شده است که گاهی اوقات توسط دستگاه های کنترل سرعت ، نیمه هدایت کننده، کامپیوتر ها و حتی کاهنده ی نور منتقل می‌شوند.

 

• کلیدهای محافظ جان تعدیل شده‌ی ویژه‌ای که برروی مولد نرمالac و پالس زنdc کار می‌کنند نیز در دسترس هستند.

• کلیدهای محافظ جان برای حفاظت از  اضافه بارهای حاصل از جریان جاری توصیه نمی‌شوند .

 

• کلیدهای محافظ جان اختلاف جریان را در جریان های  فاز و نول ، تشخیص می‌دهند.

 

• اضافه بارهای جریان جاری ، با وجود بزرگ بودن، توسط کلید های محافظ قابل تشخیص نیستند.

 

• اگر یک جرقه بزرگ در سیم نول رخ دهد( یک مدار کوتاه، یا یک بار اضافه)،جریان  قطع نخواهد شد، درعمل، کلید  مینیاتوری اصلی یا فیوز قطع میشود، بنابراین بعید است که منجر به فاجعه شود؛ اما ممکن است ناخوشایند باشد.
• جایگزین کردن کلید  مینیاتوری با کلید ترکیبی RCBOبطور کلی باعث افزایش امنیت می‌شود.

 

آسیب های ناشی  از قطع کلید محافظ جان:

 

تغییرات ناگهانی در بارالکتریکی می تواند جرقه های کوچک و جزئی، بویژه در لوازم خانگی قدیمی ایجاد کند.  کلید محافظ جان ها از حساسیت بالایی برخوردار بوده و سریع عمل می کنند، ممکن است هنگامی که موتور یک فریزر قدیمی نوسان کند ، جریان را قطع و آن را خاموش کند. برخی تجهیزات متاسفانه  جریان های نشتی دارند بدین معنا که جریان متداوم کوچکی از برق دراتصال به زمین ایجاد میکنند. بطور گسترده ای گزارش شده است که  برخی از انواع تجهیزات کامپیوتری و تلوزیون های بزرگ باعث ایجاد مشکلاتی شده اند.

 

 

• کلیدمحافظ جان از برق گرفتگی‌هایی که به‌سبب بستن سیم های ورودی و خروجی بطور اشتباه ایجاد میشود، جلوگیری نخواهدکرد.
• کلیدمحافظ جان از جرقه های سیم های نول و فاز نیز محافظت نمیکند.
• بنابراین اگر هدایت کننده های سیمهای نول و فاز را لمس کنید، ممکن است یک برق گرفتگی  را حس کنید‌.

منبع: کلید محافظ جان عماد الکتریک

 

 

 

مینیاتوری سه فاز لگراند

مینیاتوری سه فاز لگراند: فیوز یا کلید مینیاتوری یک وسیله محافظتی در مدارها و تجهیزات الکتریکی است که هرگاه جریانی بیشتر از حد نیاز از آن عبور کند، جریان مدار را قطع می‌کند تا سایر تجهیزات آسیبی نبینند. فیوز یا کلید مینیاتوری در چهار نوع: کلید مینیاتوری تک فاز، دوفاز، سه فاز و چهار پل موجود می‌باشد. یکی از بهترین و رایج ترین انواع مینیاتوری، مینیاتوری سه فاز لگراند می‌باشد. در ادامه به توضیح بیشتر در رابطه با شرکت لگراند و جزئیات مینیاتوری پرداخته شده است.

شرکت لگراند

شرکت لگراند که در سال 1860 در فرانسه تاسیس شده است یکی از فعالان بزرگ در زمینه طراحی و تولید انواع تجهیزات ساختمانی می‌باشد و امروزه با تولید بیش از 170000 محصول، سهم بالایی از تجهیزات ساختمانی و برقی بازار را در اختیار خود دارد.

تیم لگراند با طراحی و ساخت طیف وسیعی از محصولات، از جمله انواع کلید و پریز، ترانکینگ ، انواع کلید مینیاتوری لگراند ، تجهیزات هوشمند ساختمانی و غیره توانسته است پاسخگوی تمامی نیاز های مشتریان در سطح جهانی باشد و رضایت افراد زیادی را جلب نماید.

شرکت لگراند راهکارهای گسترده ای برای هر پروژه ساختمانی اعم از مسکونی ، اداری ، تجاری و صنعتی به بازار عرضه می نماید و محصولات خود را در 95 خانواده با بهره گیری از بالاترین تکنولوژی روز دنیا و مطابق با استانداردهای بین المللی تولید کرده و به بازار عرضه کرده است همچنین تولیدات این شرکت پاسخگوی مناسبی به نیازهای الکتریکی ، سیستم های امنیتی ، کابل کشی یک ساختمان و غیره می باشد ؛ در سال 1354 صنایع الکتریکی البرز به عنوان نماینده لگراند در ایران تاسیس گردید و محصولات با کیفیت زیر را به بازار ارائه کرد :

• کلید مینیاتوری سه فاز لگراند
• کلید اتوماتیک لگراند
• بی متال لگراند
• کنتاکتور لگراند
• کلید محافظ جان لگراند
• انواع کلید و پریز
• و...

کلید مینیاتوری لگراند

کلیدهای  مینیاتوری سه فاز لگراند در دسته کلیدهای ایمنی قرار دارند و وظیفه آنها حفاظت از دستگاه های برقی خانگی و صنعتی در برابر خطرات ناشی از جریان اتصال کوتاه و عبور بار اضافه است.

تجهیزات جانبی فیوز مینیاتوری لگراند:

• کنتاکت کمکی
• موتور اتوماتیک

---

انواع کلید مینیاتوری لگراند دارای گواهی استانداردهای تولید می‌باشد و می‌توان متناسب با نوع مصرف کلید مینیاتوری مورد نیاز را انتخاب کرد. در ادامه به بررسی تیپ های مختلف کلید مینیاتوری لگراند پرداخته شده است.

---

 به طور مثال کلید مینیاتوری لگراند تیپ B برای مصارف روشنایی مانند لامپ و تلویزیون و کلید مینیاتوری لگراند تیپ C برای مصارف روشنایی و موتوری مانند کولر و الکتروموتورها استفاده می‌شود.

مینیاتوری سه فاز لگراند از نظر کاربرد

• تیپB مصارف روشنایی  مانند لامپ و تلویزیون
• تیپC مصارف موتوری و روشنایی مانند کولر و الکترو موتورها
• تیپD ترانسفورماتوری
• تیپ K قدرت
• تیپ Z بسیار حساس

فیوز مینیاتوری تیپ B :

فیوز مینیاتوری تیپ B عموما در مصارف خانگی و روشنایی کاربرد دارند. این کلیدها در جریان اضافه بار بین 3 تا 5 برابر جریان نامی در زمان مشخص ، مدار را قطع می کنند و حساسیت مناسبی برای کاربردهای عادی خانگی دارند. این کلید به فیوز مینیاتوری تندکار نیز معروف است.

فیوز مینیاتوری تیپ C موتوری :

فیوز مینیاتوری تیپ C  بیشتر کاربرد صنعتی دارند. این کلیدها در جریان اضافه بار بین 5 تا 10 برابر جریان نامی در زمان مشخص ، مدار را قطع می کنند و زمان قطعشان از تیپ B بیشتر است. این کلید به فیوز مینیاتوری کندکار نیز معروف است.

مینیاتوری سه فاز لگراند تیپ D ترانسفورماتوری :

فیوز مینیاتوری تیپ D برای مصارف صنعتی خاص مانند مولد های اشعه ایکس X-Ray و یا ترانسفورماتورها استفاده می شوند. این کلیدها در جریان اضافه بار بین 10 تا 20 برابر جریان نامی در زمان مشخص ، مدار را قطع می کنند و زمان قطعشان از تمامی تیپها بیشتر است.

فیوز مینیاتوری تیپ K قدرت :

کلید مینیاتوری نوع K برای حفاظت در مدارات قدرت ، ترانسفورماتور و موتور ها استفاده می شوند. در این نوع از کلید مینیاتوری حد جریان برای قطع در موارد اضافه بار کمتر از سایر کلیدهاست و هنگام به وجود آمدن اضافه بار مدار را سریعتر قطع می کنند ولی در موارد اتصال کوتاه منحنی قطع این نوع کلید ها بین تیپ D و C می باشد.

فیوز مینیاتوری تیپ Z بسیار حساس :

این نوع از کلید مینیاتوری هنگامی که جریان عبوری از جریان نامی بیشتر شود در یک مدت زمان مشخص ( که از تمامی تیپ ها کمتر است ) فرمان قطع را صادر می کند. حساسیت این نوع از کلیدها ، هم در مواقع اضافه بار و هم اتصال کوتاه از تمامی تیپ های دیگر بیشتر است و در صورت بروز خطا مدار را سریعتر قطع می کند. بنابر این کاربرد این نوع فیوز مینیاتوری در مدارات با حساسیت بالا می باشد.

زمان قطع این تیپها به ترتیب ( از سریعترین )  :

Z و B و C و D